Reklam
  • Reklam
  • Reklam
Pomakların bitmeyen Kötü kaderi
Reklam
Atilla Dogan

Atilla Dogan

Pomak Örgütlenmesine yorumlar

Pomakların bitmeyen Kötü kaderi

20 Nisan 2015 - 14:44 - Güncelleme: 20 Nisan 2015 - 16:20

Fransız ihtilâlı  ( 1789 – 1792 ) yaşanan milliyetçilik akımı Osmanlı  Devleti'nide etkilemiştir. Dış güçler tarafından kışkırtılan Osmanlı teb'ası  peyderpey isyanlara girişip bağımsızlıklarına kavuşmuşlar, isyanlarla  uğraşan Osmanlı Devletide iç ve dış düşmanların birlikte hareket etmeleri  sonucu eski ihtişamını, gücünü kaybetmiştir.

Balkanlarda ortaya çıkan bu devletler, ki Bulgaristanda bunlardan  biridir, muhtariyetten  bağımsızlığa geçis ürecinde ve sonrasında " karışık bir  bünyeden kurtulup sade birer millî bünyeye erişme politikası gütmüşlerdir".1  Bu politikayı gerçekleştirmek için Diğer  toplulukları ve Balkanlardan atılmak  istenmiştir. 1878'de Osmanlı Devleti'nin Tuna vilayeti üzerinde kurulan  Bulgaristan Prensliği daha sonra Edirne vilâyetinin bir bölümünüde  topraklarına katarak bugünkü sınırlarına ulaşmıştır.

1877'den 1885'e kadar olan dönem (1878) Berlin Antlaşması ile kurulan Bulgaristan Prensliği'ne Doğu Rumeli imtiyazlı Vilayeti'nin katılması tarihine kadar) Osmanlı Devleti'nin parçalanması sürecinde çok  önemli bir dönemdir. Yine bu yıllar içinde  Rumelide Pomaklar yüzlerce yıllık yurtlarından büyük ölçüde sökülüp atılmıştır." Berlin Antlaşması öncesinde (Mayıs1878) Osmanl ıDevleti  tarafından Rusdiplomatı V. Teplouv'un istatistikî incelemesine göre  hazırlanan tabloda Tuna ve Edirne vilâyetlerindeki etnik duruma bakacak  olursak;  Bulgar : 1.633.695  Bulgar olmayan : 2.132.254 Şeklinde gösterilmektedir.

Burada nüfus yapısı kasıtlı olarak böyle gösterilmiştir. Zira pek az miktarda bulunan Rum, Ermeni ve Yahudilerde  Bulgar olmayan nüfusa dahil edilmiştir.(1926 ) genel nüfus sayımına göre Bulgarlar toplam

Nüfusun %83.62'sini, Diğerleri  %10.45'ini, Museviler  %0.85'ini, Ermeni Gregoryanlar %0.46'smı oluşturmaktadır. Bu tarihe kadar  Bulgaristan'da Bulgar nüfusunun çoğunluğa geçmesi Yönünde her türlü  metot uygulanmıştır.) Tuna vilayetinin doğu kısımları olan Rusçuk, Varna ve  Tulça sancaklarında Pomak  nüfusu ezici çoğunlukta bulunmaktaydı. 93 Harbi öncesinde Rusların yapmış olduğu değerlendirmeye göre  kurulacak Bulgar devletinin sağlam temellere oturtulması için Pomak , Türk ve  Müslüman halkın yerlerinde bırakılmaması gerekmekteydi. Bunlar  yerlerinde kalacak olursa Bulgar Devleti parçalanabilir veya iki milletli bir  federasyona dönebilirdi. Bu yüzden Pomakların ve Türklerin ya o topraklardan kovulması  veya kılıçtan geçirilmesi fikrini ortaya attılar.  27 Temmuz 1874 Brüksel Konferansı kararlarına göre: "İşgal kuvvetlerinin sivil halkın dini inançlarına, namusuna ve  malına saygı göstermesi" hükmü yer almasına rağmen 93 Harbi'nde Osmanlı  topraklarını işgal eden Rus orduları Bulgarlarla işbirliği ederek yukarıdaki  düşüncelerini uygulamaya koyuldular

93 Harbi sonrasında 600binden fazla  Pomak  göçe zorlandı. Savaş esnasında 350 bin Türk vahşice öldürüldü." 93 Harbi'nden sonra Balkanlardan Anadolu'ya sürekli bir göç  hareketi meydana gelmiştir. Bulgaristan'ın çeşitli bölgelerinden göç  edenlerin artması ,bunların zulme uğratılarak hicrete mecbur  bırakılmalarından kaynaklanmaktadır Özellikle sınır civarında olanların  yerlerine derhal Bulgarların yerleştirildiklerini görüyoruz. Yapılan bu iskan  siyaseti, Bulgaristan'ı 'milli, sade bir devlet' haline getirme çabasıdır.  Balkan Savaşı esnasında gerek Bulgar askerleri ve gerekse  komitacılar çeşitli bahanelerle halka zulüm etmekte, akla gelmeyecek zulümler uygulamaktaydılar. Savaşta esir edilen Bulgarların ceplerinden'küpe ve yüzüklerle süslü kadın kulak ve parmaklarının 'çıkması zulmün  derecesini göstermesi açısından önemlidir.  1912-1913 Balkan savaşlarısırasında da Bulgar ordusu veBulgar  komitacıları Trakya, Rodop ve Makedonya'da korkunç katliamlar  yapmışlardır . Krallık döneminde Bulgarlar, Rodoplarda Pomakları  yok etmek ve  kalanlarıda Bulgarlaştırmak için çalışmalara başlamışlardır. Balkan  Savaşları sırasında 'Bulgar  Genel Kurmay Harekat Dairesi Başkanı  Orgeneral Sarafov, işgalleri altındaki yerlerde bulunan bütün Pomakların  Bulgarlaştırılması ile ilgili kesin emirler vermiştir.' Bu  emirlere uyularak Rodoplardaki Pomaklar , binlerce  Ortodox  Bulgar   devlet memurlarının katılımıyla 'Bulgar-  olmaya  mecbur edilmişlerdir. Bulgar isimlerini kabul etmeyen  Pomaklar, avuçlarından haçlara çivilenip öldürülmüşlerdir.

 

Kaynak ve  Ayrıntılı bilgi ve belge için bkz. Şimşir, Ön.ver,I, s. 143,150,163,177,201,202; Ön.ver, II.  s.CLXXII :

Tevfık Bıyıklıoğlu, (1987), Trakya'da Milli Mücadele I, Ankara:  s.28-30;  Hüseyin Raci Efendi, (1990) ,

Zağra Müftüsünün Hatıraları, Yay. Haz. M.Ertugrul  Düzdağ, İstanbul: Timaş Yayınları, s. 109  'Bilâl N.Şirnşir, (1968), Rumeli'den Türk Göçleri I, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, s. 10.  BilâlN.Şirnşir, (1970), Rumeli'den Göçlerfi , Ankara: Türk Kültürünü Araştırma  Enstitüsü Yayınları, s.IX.  3Şimşir,Ön.ver,1 ,s. 142

Kaynak araştırma ve derleme Atilla DOGAN

Bizi  Facede sosyal Medyada Takip edin.Pomaklar hakkinda her seyden an itibari ile  Haberiniz olsun ..  Pomakbülteni Haber Portalı.

 

Bu yazı 5420 defa okunmuştur .

Son Yazılar