Reklam
  • Reklam
  • Reklam
Majdel, Mejedel, Mǎždel veya Milopetra
Reklam
Teres Rodopi

Teres Rodopi

Pomak Tarih Araştırmaları

Majdel, Mejedel, Mǎždel veya Milopetra

22 Mart 2020 - 00:15 - Güncelleme: 22 Mart 2020 - 01:54

Majdel köyünden, Edirne İli Havsa ilçesi Azatlı köyüne.

Konumuz Nevrekob kazâsına kayıtlı bulunan Majdel köyünde yaşanan göç olgusu ve sebeplerine değinmektir amacımız.

Hicri 1320 Senesi Selanik vilayet Salnamesinin Nevrekob Kazâsı'na bağlı Mejedel Karyesi olarak kayıtlı bulunan yerleşim Pribojna, İzbişte, Dilan, Kusten, Ustica ve Lakaviça gibi köyler ile çevrili bulunmaktadır.

1877-1878 Osmanlı-Rus savaşıyla başlayan, birinci ve ikinci Balkan savaşları süreciyle devam eden VMRO'nun faaliyetleri, geçim derdi ve yaşam koşullarının zorlaşması süreçlerinde Majdel köyünde yaşayan halkın bu dönemlerde direnç göstererek bölgeden göç etmediğini görüyoruz.

Fakat, 1923 Lozan antlaşması gereğince Krasu nehrinin batısında ve doğusunda bulunan topraklarda ikamet eden Müslümanlar nüfus mübadelesine tabi tutulur.

2. Balkan savaşı sonrası Yunanistan sınırları içinde kalan Nevrekob kazasına bağlı Majdel adlı Pomak köyü bu mübadele kapsamına dahil olan yerleşim birimlerinden.

Köy halkının zorlu ve zahmetli bir yolculuktan sonra Edirne İli Havsa İlçesinin eski bir Rum köyüne iskan edilmelerinin azim bir öyküsüdür aslında bu.

Göç, bazen daha iyi yaşam şartları elde etmek isteği ile yapılsa da, çoğu zaman baskı ve dayatmalara dayanamayan insanların yer değiştirmesi şeklinde gerçekleştiği için insanlık dramı olarak da nitelendirilebilir.

Azatlı köyününde yaşayanlar Rum tabiiyetine bağlı olup, Bulgar kilisesine tabi olmuş halk oturmaktadır.

( Muhtemelen Azatlı köyünün eski sakinleri Gagavuzlardı.)

1912 yılında Bulgar kilisesine tâbi 80 âilenin kayıtlı olduğu, köy nüfusunun ise 400 kişiden oluştuğu belirtilmektedir ( Ljubomir Miletić )

Köy halk 2. Balkan savaşından sonra Bulgaristan'a göç etmişler.

1913 yılı itibarıyla Selanik, Drama - Nevrekop, Haskova, Kırcaali ve Razgrad yerleşimlerinden gelen Müslümanlar, Rumlardan ( Gagavuz ) boşalan köye iskan edilir.

Araştırma konumuz olan mübadiller 1924 yılında Nevrekob kazâsına kayıtlı bulunan Majdel karyesinden gelerek Azatlı köyüne iskân edilmişlerdir.

Günümüzde köyün mühim bir kısmı Pomak aile bireylerinden oluşmaktadır.

Köyün aşağı ve yukarı iki hamallesi, iki mezarlığı ve iki camisi bulunmaktadır.

Köy nüfusu son yıllarda göç nedeniyle azalmakta olup.

1997 yılında 1228 kişi olan nüfus, 2000 yılına gelindiğinde 109 kişi artarak 1337 kişiye ulaşmış, fakat 2007 yılında yapılan nüfus sayımına göre yaşanan göçler nedeniyle köyün nüfusu 990'na düşmüştür.

Ne ilginçtir ki bir kaç yıl önce Bulgar gazetecilerinin ilgisini çeken köy, Bulgar tv. kanallarına haber konusu olmuştur.

Azatlı köyünde Pomakça konuşulmaktadır.

Azatlı köyü, Edirne iline 24 km, Havsa ilçesine 17 km uzaklıktadır.

Köy halkının geçim kaynakları çiftçilik, hayvancılık ve köyün etrafında bolca üzüm bağları vardır.
Majdel'li mübadil Pomak ailelerin lakap veya sülale isimleri.

Şeska.
Lebişka.
Bacan.
Tüfekçi Hüseyin ağalar.
Yonusoğulları.
Abbaslar.

Majdel'li Pomakların Osmanlı Arşiv belgelerinde Mübadele Tasfiye Talepnamelerine ulaşamadık, fakat Hicri - 28-09-1114 ve 23-01-1118 tarihlerinde Majdel köyündeki tımarlara ait iki belge bulunmaktadır.

Paşa sancağının Nevrekob nahiyesine tabi Majdel karyesi ve gayriden timara mutasarrıf Siroz Doğancıbaşısı Hasan'ın vefatıyla mahlul timar ile doğancıbaşılığın Mustafa'ya tevcihi. H-28-09-1114


Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi

Fon . AE.SMST.II.
Kutu.25
Gömlek. 2424
Siroz Doğancıbaşısı Mustafa'nın kasr-ı yedinden Paşa sancağının Nevrekob nahiyesine tabi Majdel karyesi ve gayriden vaki bihasıl timarın Receb'e tevcihi. H-23-01-1118
Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi

Fon. AE.SAMD.III
Kutu. 114
Gömlek. 11234
KAYNAK LiNK: https://www.facebook.com/PomakHistory/
TIKLAYIN : Pomak Tarih Araştırmaları.

 

Bu yazı 5013 defa okunmuştur .