Pomak atalarımızın mezarları  üzerinde kiliseler, parklar, oyun bahçeleri ve inşaatlar yapılmıştı. Atalarımızın mezarlarını tek tek uydu haritalarını tarayıp  yerlerini tespit ettik. Pomak Atatalarımızın mezarlarını ve yerleşim yerlerini bulmak için ilk olarak icmal Defterleri (hâriç ez-defter) lerden incelemeye başladık.. 884 (1479) tarihli İcmal Defteri’nde geçen. 922 (1516) tarihli defterde ve aha önceki kayıtlarda bilinmeyen (hâriç ez-defter), on sekiz müslüman Pomak hânesine sahip yeni kurulan bir yer diye belirtilir (Teteven, ukovit, Rahova, İvraça ve Belaslatina nr. 11). Aynı defterde iki ski köyün yanında Pomak adı taşıyan, müslüman ahaliye sahip sekiz eni müslüman köyü daha kaydedilmiş. Tahrir defterlerinin icmal ve ufassal olmak üzere iki çeşidi vardır. İcmal tahrir defterlerinde sadece ane, mücerred (bekar erkek) ve bive (dul kadın) sayıları bulunmaktadır. ufassal tahrir defterlerinde ise, hane reislerinin, mücerretlerin ve ivelerin isimleri de kayıtlıdır. (İzvor, Reseleç, Todoriçane, ırkaçevo, Blısniçevo, Rumyançevo, Breşte (Breşke), ukofça, Curilova, Galata, Glava, Gornik, Komarevo, Koynare, Popiça, Radomirçe, Tırnık, Tlaçane, Ugırçin ), 516’dan itibaren 1579-1580’e doğru bunlara dört yeni Pomak köyü klenmiştir. Aynı yıllar arasında Rahva nahiyesinin müslüman nüfusu 14’ten 838 hâneye yükseldi. İşte bu Pomak köylerindeki mezarlıklardaki  büyük sorunlardan birinin Pomak mezarlıklarının tahrip dilmesi ve işgalidir. Pomak mezarlığının, kimsesizlik, bakımsızlık, ilgisizlik ve tahribatla gündeme geldiği için. Yerlerine yeni projeler geliştiriliyor. Pomaklar Atalarına ve Atalarının mezarlarına sahip çıkmıyorlar. Biz ne yapabiliriz? şeklinde Bulgar yetkillerden çıklamalar yapılıyor..

POMAK MEZARLIKLARI POMAKLARIN TARiHi, KÜLTÜREL MÜLKLERiDiR.  KiMSEYE DOKUNDURMAYIZ..

INTERNATIONAL POMAK CONFEDERATION